ترجمه و تدوین: دوکتور محمد داود یار
در جهان امروز نظام‌های گوناگون رایج است و ۲۸ کشور که ۴۰ درصد نفوس جهان در آن‌ها زنده‌گی می‌کنند، صاحب نظام‌های فدرالی یا شبه‌فدرالی می‌باشند. منظور ما از شبه‌فدرالی نظام‌هایی است که سیستم اداری و سیاسی‌شان با اصول فدرالی مطابقت دارد، ولی رسماً دولت‌های فدرال خوانده نمی‌شوند و یا عنوان فدرالی را اختیار کرده‌اند، ولی در نیمه‌راه تطبیق اصول فدرالی‌اند.
فدرالیسم ظرفی برای تطبیق دموکراسی است. توزیع افقی قدرت و دادن صلاحیت‌های تصمیم‌گیری و اداری به ایالت‌ها، حرکتی دموکراتیک است. از همین رو بیشتر دولت‌های فدرال صاحب نظام‌های دموکراتیک‌اند و در شمار کشورهای بزرگی که در آن‌ها دموکراسی تا سرحد پخته‌گی نهادینه شده است، ۲۸ کشور از نظام فدرالی برخوردار‌ند. البته در سطح جهان دولت‌هایی نیز هستند که در ظاهر دم از فدرالی بودن می‌زنند، ولی به دلیل ضعف نهادهای دموکراتیک، در عمل چیزی جز نام فدرال ندارند و قدرت به‌شکل بسیار شدید در انحصار یک یا چند ایالت بوده و باقی مناطق و ایالت‌ها در محرومیت سیاسی-اقتصادی به سر می‌برند. با این حال، در جهان امروز، الگوهای بسیار موفق نظام فدرال وجود دارند و کنفدراسیون‌ها و اتحادیه‌های منطقه‌ای چون اتحادیه اروپا نیز از اصول و قواعد فدرالیستی بهره می‌گیرند.
فدرالیسم چوکات محدود و از پیش تعریف‌شده انعطاف‌ناپذیر نیست، بلکه طیف‌های گوناگون دولت‌هایی را در بر می‌گیرد که با ایده عدم مرکزیت و توزیع صلاحیت‌ها بین دولت مرکزی و ادارات محلی اداره می‌شوند. از این رو نظام‌های فدرالی انواع مختلف دارد.
برای ادامهٔ مطلب به لینک ذیل کلیک کنید:
